Waterrad, gebouw en schoorsteen zijn sinds 1994 nochtans beschermd. “Slopen is dan ook te kort door de bocht”, aldus Molenzorg Vlaanderen. Over de geschiedenis van de Graevemolen in de Bosstraat in Mere is relatief weinig te vinden. Over de bovenslagmolen is voor het eerst sprake in 1440 en vele jaren werd het water er gebruikt om koren te malen, maar ook kool- en lijnzaad werden er geperst. Wanneer er onvoldoende water in de Molenbeek stond, kon de ‘mulder’ of molenaar vanaf 1890 een stoommachine inschakelen om de maalderij in bedrijf te houden.
“De schoorsteen die nu getroffen werd, is volgens mij een restant van die stoommachine”, vertelt Roger Boxstael. De stoommachine werd na verloop van tijd vervangen door een motor en is intussen al lang verdwenen. Ook van de motor is niet veel meer te zien. “Ik woon hier al tientallen jaren en heb de watermolen, op uitzondering van een klein experiment in 1982 met een dynamo om wat elektriciteit voor de verlichting op te wekken, nooit gebruikt.” Toch is naast de schuur van de vierkantshoeve nog steeds het in onbruik geraakte metalen bovenslagrad te zien terwijl in het gebouw de tandwieloverbrenging in een achthoekige kuip en vier koppels maalstenen uit het einde van de 19de eeuw herbergt die destijds gebruikt werden tijdens de productie.
“Het is dan ook zonde dat de schoorsteen die expliciet vermeld staat in het beschermingsbesluit van de Graevemolen, wordt opgegeven”, aldus voorzitter van Molenzorg Vlaanderen Lieven Denewet. “Dergelijke schouw werd perfect gerestaureerd aan de Van hauwermeirsmolen en de Blekerijmolen in Massemen en Wetteren.” Volgens de eigenaar is er echter geen andere oplossing. “De schoorsteen is van boven tot beneden volledig opengescheurd en het risico is te groot dat de schoorsteen een nieuwe storm niet zal doorstaan. De verzekeringsmaatschappij wil de schoorsteen daarom liefst zo snel mogelijk veilig naar beneden halen vooraleer er nog meer schade wordt aangericht”, vertelt hij.
Wanneer de operatie zal gebeuren is nog niet duidelijk. “Men is al komen kijken, maar de kans bestaat dat de schoorsteen door het trillen van de zware machines zou instorten. Men denkt eraan om met de zware werktuigen door de achterste schuur heen te rijden om toch ietwat afstand te bewaren.” Voorlopig blijft de historische schoorsteen nog even de skyline van Mere kleuren. Vroeg of laat zal ze echter onherroepelijk tegen de vlakte gaan.