Lede - Architect en bouwhistoricus Carlo de Caluwé maakte samen met André De Grauwe een uniek beeldverhaal over het ‘Kasteel van Lede’. “Door het bestuderen van de architectuur, oude tekeningen en foto’s uit privéverzamelingen onderscheiden we tien levensfases”, vertellen ze. “Op basis van topografische kaarten documenteerden we het ontstaan van het kasteeldomein in de 15de eeuw, maar reeds in de twaalfde eeuw werd de site bewoond door een adellijke familie”, weten Carlo en André. Het eerste ‘kasteel’ stond er al in 1477. “Toen was het een Middeleeuws slot in wit marmer.” In een tweede fase evolueerde het gebouw van burcht tot renaissancekasteel. “Samen met de kerk van Lede werd het gebouw tijdens de beeldenstorm rond 1565 met de grond gelijk gemaakt door de Gentse geuzen onderweg naar Aalst.” Beiden werden heropgebouwd en rond 1600 was het kasteel omgevormd tot een kasteelcomplex met verschillende bijgebouwen. “Daarin zagen we in de 18de eeuw heel wat barokke invloeden.” Als goede vriend van de toenmalige Markies startte de Italiaans-Frans (theater)architect Giovanni Servandoni in +/- 1750 met zware gevelwijzigingen. “De Dorische zuilengalerij en bogen dateren uit die periode.” Nadat de laatste Markies kinderloos stierf, brak een nieuw tijdperk aan. Het gebouw werd verkocht en evolueerde naar een industrieel kasteel. “De aanwezige loodsen en schuren waren ideale voor ambachtslui.” Die profiteerden vanaf 1856 van de komst van de spoorlijn Gent-Brussel met bijhorend station. “De werken daarvoor zorgden van 1835 tot 1840 tot een serieuze inperking van het kasteeldomein.” In 1897 werd het gebouw gekocht door de zusters Augustinessen. Zij maakten er een school voor adellijke juffrouwen van. “De Duitsers vormden het kasteel tijdens de Eerste Wereldoorlog om tot een Kriegslazaret of oorlogshospitaal.” Na de oorlog verkochten de zusters het gebouw omdat ze het niet konden onderhouden. Koper was de Belgische overheid waardoor het kasteel als het ‘Koninklijke Gesticht van Mesen’ vanaf 1919 een opvangplaats werd voor oorlogswezen Nadien raakte het kasteel in onbruik. “Toen de gemeente Lede in 1999 eigenaar werd, was het verval al ver gevorderd.” Uitvoerigst beschreven is de tiende en laatste fase van het kasteel. “Die fase betreft enerzijds de sloop van de oude schoolgebouwen en de ommuring waardoor het Markizaat zoals honderden jaren geleden terug zichtbaar werd vanuit de Olmendreef. Anderzijds documenteerden we ook de archeologische opgravingen, de consolidatie met het bewaren van de resterende ruïne.” Wie binnen wil kijken in het ‘Kasteel’ van vroeger en nu, kan het boek ‘Het kasteel van Lede’ voor de prijs van 39 euro kopen bij Heemschut Lede tijdens de Erfgoeddag op zondag 22 april.
