Om zelfstandig vergunningen te mogen afhandelen volgens de procedure van het nieuwe decreet ruimtelijke ordening, dient een gemeente eerst te voldoen aan vijf voorwaarden. Zij moet beschikken over een goedgekeurd gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, een gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar, een conform verklaard plannenregister, een vastgesteld vergunningenregister en een register van de onbebouwde percelen.
Een aantal gemeenten voldoen reeds aan de vijf voorwaarden. Dit betekent niet noodzakelijk dat ze allen reeds werken volgens het nieuwe vergunningensysteem. Eerst moeten ze aan de Vlaamse Regering (Afdeling Stedenbouwkundige Vergunningen) vragen dat deze officieel vaststelt dat de gemeente effectief aan de vijf voorwaarden voldoet. Deze vaststelling wordt door de Vlaamse Regering in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Vanaf de eerste dag van de tweede maand na de publicatie treedt het nieuwe systeem in de betrokken gemeente in werking, maar enkel voor de vanaf dan ingediende dossiers.