Erpe-Mere - De pensionering van directeur Walter De Swaef (59) van het Sint-Jozefscollege van Aalst resulteerde in een ongezien naslagwerk over de belevenissen van de Groote Oorlog van ’14-’18 in de acht dorpen van Erpe-Mere. “Jaren terug kopieerde ik als geschiedenisleerkracht een dagboek van een boerendochter uit Vlekkem uit die periode. Bij het leegmaken van mijn bureau vond ik het terug en voor ik het wist zat ik in militaire en familiearchieven te snuisteren”, vertelt de man. Als leerkracht geschiedenis, esthetica en antieke cultuur was Walter De Swaef al vele jaren intensief begaan met de lokale geschiedenis. “Ik heb jaren archeologisch onderzoek gedaan met de universiteit van Gent”, vertelt hij. Zo was de man in de jaren 1980 erg actief bij onderzoeken in Lede. Dat stopte toen hij begin 2000 in de directie van het Sint-Jozefscollege in Aalst belandde. “Ik heb jaren geen tijd meer gehad voor wat altijd een fascinerende hobby was.” Merkwaardig genoeg keerde Walter na zijn pensioen niet terug naar zijn oude liefde.
“Bij het leegmaken van mijn bureau vond ik een gekopieerd dagboek van een boerendochter uit Vlekkem terug uit de periode van de Eerste Wereldoorlog. Ik kreeg het destijds in handen dankzij een leerling en had het zo zorgvuldig bewaard dat het uit mijn gedachten was gegaan. Met de honderdste verjaardag van de Groote Oorlog in aantocht dacht ik eraan om het via de Heemkring van Erpe-Mere te publiceren.” Een gewone publicatie met commentaar werd het echter niet.
“Door het dagboekje te lezen en opzoekingen te doen, leerde ik meer over de broer van het meisje die soldaat werd en zo ging ik me steeds meer in de plaatselijke geschiedenis verdiepen.” Uiteindelijk maakte Walter een lijvig verslag over de acht dorpen van Erpe-Mere tijdens de Groote Oorlog. “Zelf ben ik afkomstig van Vlierzele en mijn vrouw is van Erondegem. De affiniteit met de streek was dus geen probleem en over die Eerste Wereldoorlog in Erpe-Mere was er behalve een boekje met gesneuvelden nog nooit iets geschreven. Een gedroomd uitgangspunt”, lacht de man.
Hij verdiepte zich twee jaar in tal van archieven en verzamelde zo een schat aan informatie en nooit eerder gepubliceerd fotomateriaal. “De militaire gebeurtenissen in de acht dorpen in Erpe-Mere bleven heel beperkt. De frontlijn lag in de Westhoek, maar toch waren er in september van het eerste oorlogsjaar zware gevechten aan de Vijfhuizen tussen de Duitsers en mitrailleurwagens. Uit wraak staken de Duitsers toen verschillende huizen in brand en twee gegijzelden die probeerden te vluchten werden doodgeschoten.”
De focus ligt echter vooral op de inwoners die het hard te verduren kregen door de talrijke maatregelen en Kommandantur-Befehlen. “Voor deelgemeente Mere was de impact direct grootst. Daar woonden vooral arbeiders die zonder werk en dus inkomen vielen. Erpe kende een bredere middenklasse waardoor daar in eerste instantie minder last was, maar de uitzuigeconomie met blijvende opeisingen van oogsten, dieren en mensen, maar ook koper, metalen en wol wogen zwaar.”
Het boeiende verslag van de gebeurtenissen tijdens de oorlogsjaren wordt gespreid gepubliceerd via het tijdschrift Mededelingen van de Heemkundige Kring van Erpe-Mere. Een jaarabonnement voor vier nummers kost 12 euro en kan besteld worden door storting op rekening BE38 0682 0054 2372.
